Muzyka tkwi w sercu kultury piłkarskiej, a we Włoszech, kraju nasyconym pasją do futbolu, staje się ona wyrazem tożsamości i dumy klubowej. Na każdym stadionie, od północy po południe, kibice z zapałem śpiewają pieśni, które są nie tylko odzwierciedleniem ich miłości do drużyny, ale także częścią bogatej tradycji i historii. W tym muzycznym zgiełku AS Roma wyróżnia się swoim unikalnym repertuarem hymnów, które stały się nieodzownym elementem kultury klubowej. Każdy kibic „Giallorossich”, aby zasłużyć na miano prawdziwego romanisty, musi znać te pieśni na pamięć.
Jednym z najbardziej charakterystycznych momentów na Stadio Olimpico jest wspólne śpiewanie przez 60 tysięcy fanów „Roma Roma Roma” Antonello Vendittiego, które rozbrzmiewa tuż przed rozpoczęciem meczu, wprawiając w dreszcze nie tylko serca sympatyków AS Roma, ale i kibiców futbolu na całym świecie. Utwór ten, będący oficjalnym hymnem klubu, jest symbolem nie tylko przywiązania do barw, ale i miłości do miasta Rzymu. Oprócz niego, na stadionie można usłyszeć również inne utwory, takie jak „Mai Sola Mai”, „Forza Roma”, „Grazie Roma”, a także pierwszy hymn klubu – „Campo Testaccio”, które razem tworzą niepowtarzalną atmosferę podczas meczów Romy.
Prezentowany segment to nie tylko przegląd najważniejszych hymnów AS Roma, ale także zaproszenie do zgłębienia historii i znaczenia tych utworów, które są świadectwem nierozerwalnego związku między kibicami a ich ukochanym klubem.
„Canzona di Testaccio”
Pierwszym z hymnów AS Roma jest „Canzona di Testaccio”, napisany w 1931 roku przez Toto Castellucciego na melodię argentyńskiego tanga „Guittarita”. Castellucci zmodyfikował tekst, aby stworzyć piosenkę do filmu „Pięć do zera” w reżyserii Mario Bonnarda, który był inspirowany zwycięstwem Romy nad Juventusem. To najbardziej udana próba tekściarza napisania hymnu dla Romy, choć próbował on co najmniej siedmiokrotnie. Słowa utworu są napisane w twardym rzymskim dialekcie i wspominają pierwszy skład Romy. Utwór, mimo że bardzo popularny, został nagrany dopiero w 1977 roku z inicjatywy Sandro Ciottiego. Znany dziennikarz pracował nad produkcją płyty, aby uczcić pięćdziesięciolecie historii Romy. Płyta ukazała się pod tytułem „La Roma racconta” i zawiera interpretację hymnu w wykonaniu Vittorio Lombardiego. Piosenkarz i jego zespół nagrali swoją wersję w Capriccio, historycznym lokalu na Via Veneto, z pomocą trzech starszych fanów, którzy pamiętali oryginalny utwór. Dokonali tego przy użyciu magnetofonu, którego dziennikarz używał do swoich wywiadów, co nadało piosence autentyczny charakter.
Tekst utworu:
Cor core acceso… da la passione || Serce zapalone… pasją
undici atleti Roma chiamò || jedenastu atletów Rzym wezwał
e sott’ar sole der Cuppolone || i pod słońcem er Cuppolone*
'na bella maja e du’ colori je portò. || piękną koszulkę i dwa kolory przyniósł.
Li du’ colori de Roma nostra || Te dwa kolory naszej Romy
oggi signora der futtebbal, || dzisiaj panią futbolu są,
non più maestri né professori || nie ma już mistrzów ani profesorów
mo’ sò dolori || teraz są tylko bóle
perché Roma ce sa fà. || bo Roma wie, jak je sprawiać.
C’è Masetti ch’è primo portiere; || Jest Masetti, który jest pierwszym bramkarzem;
De Micheli scrucchia ch’è 'n piacere; || De Micheli gra, co jest przyjemnością;
poi c’è quer torello de Bodini; || potem jest ten byk Bodini;
cor gran Furvio Bernardini, || z wielkim Furvio Bernardinim,
che dà scòla all’argentini. || który lekcje Argentyńczykom daje.
Poi c’è stà Ferraris er mediano, || Potem jest Ferraris, pomocnik,
granne nazionale e capitano; || wielki reprezentant kraju i kapitan;
Chini, Fasanelli e Costantino, || Chini, Fasanelli i Costantino,
cò Lombardi e cò D’Aquino; || z Lombardi i z D’Aquino;
Vorche è 'n mago pe’ segnà! || Volk to mag w strzelaniu!
Campo Testaccio || Campo Testaccio
ciai tanta gloria, || masz tyle chwały,
nessuna squadra ce passerà. || żadna drużyna tu nie przejdzie.
Ogni partita || Każdy mecz
è 'na vittoria, || to zwycięstwo,
ogni romano è n’bon tifoso e sà strillà. || A każdy Rzymianin to dobry kibic i umie krzyczeć.
Petti d’acciaio, astuzia e core || Piersi ze stali, spryt i serce
corpi de testa da fa 'ncantà. || Odwaga godna zachwytu.
Passaggi ar volo co’ precisione || Podania w locie z precyzją
e via er pallone che la rete và a trovà. || i piłka, która sieć znajdzie.
Quanno che 'ncomincia la partita || Gdy zaczyna się mecz
ogni tifosetta se fà ardita, || każda kibicka staje się śmiałą,
strilla Forza Roma a tutto spiano co’ la bandieretta 'n mano, || krzyczy „Forza Roma” na całe boisko z flagą w ręku,
perchè cià er core romano. || bo ma rzymskie serce.
L’ala centra e Vorche tira e segna, || Skrzydłowy centruje i Volk strzela i zdobywa,
questo è er gioco e „Roma” ve lo 'nsegna! || to jest gra i „Roma” was tego uczy!
Cari professori appatentati || Drodzy profesorowie, uważajcie
sete belli e liquidati || jesteście piękni i rozliczeni
perché Roma ce sa fà. || bo Roma wie, jak to robić.
Semo giallorossi e lo sapranno || Jesteśmy żółto-czerwoni i wszyscy przeciwnicy się dowiedzą
tutti l’avversari de st’artranno. || wszyscy przeciwnicy w tym roku.
Fin che Sacerdoti ce stà accanto || Dopóki Sacerdoti jest z nami
porteremo sempre er vanto || zawsze będziemy nosić dumę
Roma nostra brillerà” || a nasza Roma będzie błyszczeć
*Er Cuppolone w rzymskim dialekcie to potoczne określenie Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie. Wyrażenie to można przetłumaczyć jako „Duża Kopuła”, co odnosi się do charakterystycznej, ogromnej kopuły bazyliki zaprojektowanej przez Michała Anioła.
„Roma (Non si discute, si ama)”
„Roma (nie podlega dyskusji, Romę się kocha)”
W 1974 roku na Stadio Olimpico zadebiutował hymn „Roma (non si discute, si ama)”, znany również jako „Roma Roma Roma”. Tekst napisali Giampiero Scalamogna (pseudonim Gepy), Sergio Bardotti, Franco Latini i Antonello Venditti, a głosu użyczył ten ostatni. Utwór został zaprezentowany całej drużynie w obecności Prezydenta Anzalone i trenera Liedholma. Premiera na stadionie miała miejsce podczas derbowego meczu 1 grudnia 1974 roku. Roma, przed siedemdziesięcioma tysiącami widzów, pokonała mistrza Włoch, Lazio, dzięki golu De Sistiego. Na stronie „B” singla znajduje się fragment „Derby”, utwór zawierający dźwięki, śpiewy i hałasy zarejestrowane podczas debiutanckiego meczu derbowego. Wątpliwości nowego prezydenta Violi co do politycznej słuszności zwrotu „czerwona jak moje serce” skłoniły go do odrzucenia utworu. „Roma (non si discute, si ama)” ponownie zaczęto odtwarzać przed domowymi meczami Romy, ku radości tłumów, pod koniec lat dziewięćdziesiątych.
Tekst utworu:
Roma, Roma, Roma || Roma Roma Roma
Core de 'sta città || serce tego miasta
Unico grande amore || jedna wielka miłość
De tanta e tanta gente || wszystkich nas,
Che fai sospirà || którzy do ciebie wzdychają
Roma, Roma, Roma || Roma Roma Roma
Lasciace cantà || pozwól nam śpiewać
Da 'sta voce nasce un coro || z tego głosu powstaje chór
So centomila voci || stu tysięcy głosów
C’hai fatto innamorà || zakochanych w tobie
Roma, Roma bella || Roma Roma Piękna
T’ho dipinta io || ja cię namalowałem
Gialla come er sole || żółta jak to słońce
Rossa come er core mio || czerwona jak serce moje
Roma, Roma mia || Roma Roma Moja
Nun te fa incantà || nie pozwól się oszukać
Tu sei nata grande || ty jesteś wielka
E grande hai da restà || i wielka pozostaniesz
Roma, Roma, Roma || Roma Roma Roma
Core de 'sta città || serce tego miasta
Unico grande amore || jedna wielka miłość
De tanta e tanta gente || wielu wielu ludzi
C’hai fatto innammorà || i mnie, bo się w tobie zakochałem
„Forza Roma, forza lupi”
Polityczne zażenowanie prezydenta Dino Violi, spowodowane bliskością Vendittiego z lewicą, leży u podstaw odłożenia na bok hymnu „Roma (non si discute, si ama)”. W ten sposób „Forza Roma”, w wykonaniu Lando Fioriniego, staje się trzecim z hymnów Romy. Jego „serce na pół żółte i na pół czerwone” wydaje się brzmieć lepiej niż kompromitujące „czerwone jak moje serce„. Utwór został nagrany w 1977 roku i po raz pierwszy rozbrzmiewał na stadionie podczas sezonu 1977-78, choć nie było to jeszcze na stałe. Na pewno towarzyszył drużynie podczas zwycięskiej kampanii w sezonie 1982-83. Tekst, mimo swojej prostoty, zapada w serca kibiców, którzy zawsze wspominają go z wielkim uczuciem. Znów zaczął być odtwarzany na stadionie w latach dwutysięcznych, śpiewany przez całą publiczność.
Tekst utworu:
Semo romani || Jesteśmy Rzymianami,
Ma romanisti de più || Ale przede wszystkim kibicami Romy.
Semo orgogliosi || Dumni jesteśmy,
Tifamo solo per te || Tylko Tobie kibicujemy.
Se vinci o perdi || Czy wygrasz, czy przegrasz,
Nun cambia niente perché || To dla nas nic nie zmienia, bo
Semo sportivi || Jesteśmy sportowcami,
Ma vinci e meglio sarà || Ale zwycięstwo smakuje lepiej.
Forza Roma! forza lupi || Naprzód Romo!, naprzód wilki,
Questa è l’ora de mostra’ quanto valemo || To jest czas, by pokazać, na co nas stać.
Forza lupi, forza Roma || Naprzód wilki, naprzód Romo,
Quanno entrate en campo er core ce se 'nfoca || Gdy wchodzicie na boisko, serca nasze zapalają się.
Noi c’avemo er core grosso || Mamy wielkie serca,
Mezzo giallo e mezzo rosso || Połowa żółta, połowa czerwona.
Er tifoso romanista || Kibic Romy
Dei tifosi è sempre er più || Wśród fanów zawsze jest na pierwszym miejscu.
Lo stadio è pieno || Stadion jest pełen,
La curva sud è pe’ noi || Trybuna południowa jest dla nas.
Coraggio, lupi || Naprzód, wilki,
Noi semo tutti co’ voi || Wszyscy jesteśmy z Wami.
Bandiera ar vento || Flaga na wietrze,
Le trombe che squilleno già || Trąbki już grają.
Sei troppo forte || Jesteś zbyt silna,
Nessuno te po’ superà || Nikt Cię nie prześcignie.
Forza Roma! forza lupi || Naprzód Romo!, naprzód wilki,
Questa è l’ora de mostra’ quanto valemo || To jest czas, by pokazać, na co nas stać.
Forza lupi, forza Roma || Naprzód wilki, naprzód Romo,
Quanno entrate en campo er core ce se 'nfoca || Gdy wchodzicie na boisko, serca nasze zapalają się.
Noi c’avemo er core grosso || Mamy wielkie serca,
Mezzo giallo e mezzo rosso || Połowa żółta, połowa czerwona.
Er tifoso romanista || Kibic Romy
Dei tifosi è sempre er più || Wśród fanów zawsze jest na pierwszym miejscu.
Forza Roma! forza lupi || Naprzód Romo!, naprzód wilki,
Questa è l’ora de mostra’ quanto valemo || To jest czas, by pokazać, na co nas stać.
Forza lupi, forza Roma || Naprzód wilki, naprzód Romo,
Quanno entrate en campo er core ce se 'nfoca || Gdy wchodzicie na boisko, serca nasze zapalają się.
Noi c’avemo er core grosso || Mamy wielkie serca,
Mezzo giallo e mezzo rosso || Połowa żółta, połowa czerwona.
Er tifoso romanista || Kibic Romy
Dei tifosi è sempre er più || Wśród fanów zawsze jest na pierwszym miejscu.
„Grazie Roma”
Utworu „Grazie Roma”, któremu należy się osobny rozdział, nie można zaliczyć do oficjalnych hymnów Romy. Utwór napisany przez Antonello Vendittiego w celu uczczenia mistrzostwa z 1983 roku, wykonywany był na koncercie w Circo Massimo. Pozostaje w kolektywnej pamięci jako ścieżka dźwiękowa tego okresu ekstremalnej radości dla społeczności giallorossich. Ten fakt, w połączeniu z bardziej „świątecznym” rytmem niż w przypadku właściwych hymnów, sprawił, że utwór kojarzony jest ze wszystkimi kolejnymi zwycięstwami Romy. Do dziś jest zatem odtwarzany na zakończenie każdego domowego meczu, który kończy się zwycięstwem. W ten sposób „Grazie Roma” stał się hymnem kończącym każdy wygrany mecz przez naszą Romę.
Tekst utworu:
Dimmi cos’è, || Powiedz mi,
Che ci fa sentire amici anche se non ci conosciamo? || Co to jest, co sprawia, że czujemy się jak przyjaciele, nawet jeśli się nie znamy?
Dimmi cos’è, || Powiedz mi,
Che ci fa sentire uniti anche se siamo lontani? || Co to jest, co sprawia, że czujemy się zjednoczeni, nawet gdy jesteśmy daleko od siebie?
Dimmi cos’è, cos’è, || Powiedz mi, powiedz
Che batte forte, forte, forte in fondo al cuore? || Co tak mocno, mocno, mocno bije na dnie serca?
Che ci toglie il respiro, e ci parla d’amore? || Co odbiera nam oddech i mówi o miłości?
Grazie Roma || Dziękujemy ci, Romo
Che ci fai piangere e abbracciarci ancora. || Za to, że sprawiasz, iż płaczemy i znów się obejmujemy
Grazie Roma, grazie Roma || Dziękujemy ci, Romo
Che ci fai vivere e sentire ancora una persona nuova. || Za to, że sprawiasz, że żyjemy i czujemy się jak nowi ludzie.
Dimmi cos’è quella stella grande grande in fondo al cielo || Powiedz mi, co to jest, ta wielka, wielka gwiazda na końcu nieba?
Che brilla dentro di te || która świeci w Tobie
E grida forte, forte in alto al cuore || i krzyczy głośno, głośno, prosto do serca?
Grazie Roma || Dziękujemy ci, Romo
Che ci fai piangere e abbracciarci ancora. || Za to, że sprawiasz, iż płaczemy i znów się obejmujemy
Grazie Roma, grazie Roma || Dziękujemy ci, Romo
Che ci fai vivere e sentire ancora una persona nuova. || Za to, że sprawiasz, że żyjemy i czujemy się jak nowi ludzie.
Dimmi chi è chi è che || Powiedz mi, kto to jest, kto to jest, kto
Mi fa sentì importante anche se non conto niente? || Sprawia, że czuję się ważny, nawet jeśli nie znaczę nic?
Che mi fa re || Kto czyni mnie królem,
Quando sento le campane la domenica mattina? || Gdy słyszę dzwony w niedzielny poranek?
Dimmi chi è, chi è che || Powiedz mi, kto to jest, kto to jest, kto
mi fa campà sta vita così piena di problemi? || Pozwala mi przeżywać to życie pełne problemów?
E mi dà coraggio se tu non mi vuoi bene? || I daje mi odwagę, kiedy ty nie chcesz mnie kochać?
Grazie Roma || Dziękujemy ci, Romo
Che ci fai piangere e abbracciarci ancora. || Za to, że sprawiasz, iż płaczemy i znów się obejmujemy
Grazie Roma, grazie Roma || Dziękujemy ci, Romo
Che ci fai vivere e sentire ancora una persona nuova. || Za to, że sprawiasz, że żyjemy i czujemy się jak nowi ludzie.
Inne utwory poświęcone Romie
Poza oficjalnymi hymnami Romy istnieją także inne utwory dedykowane drużynie, które, choć nie mają tego samego prestiżu, warto wspomnieć jako dowód na to, jak bardzo Roma zainspirowała twórczość muzyczną. Oto kilka z najbardziej znanych utworów poświęconych klubowi z Wiecznego Miasta:
„Amore Giallorosso” (L. Fiorini)
„Forza Roma” (C. Villa)
„Che c’è” (A. Venditti)
„Mai sola mai” (M. Conidi)
„La Roma der 1983” (A. Amici).
Źródło: www.giocatoridellaroma.it
