W 1926 roku w piłkarskim światku stolicy Włoch dominowała klasyka i tradycja. Każdy zespół mógł pochwalić się czymś, czego inny nie posiadał i reprezentował wyjątkową piramidę społeczną. Jednakże wszystkie łączyło to niesłychane przywiązanie do historii i tradycji „Wiecznego Miasta”. Tak narodziła się żółto – czerwona pasja...
Realna ocena sił rzymskich klubów i zebranie funduszy na modernizację klubów stały się głównymi celami operacji Italo Foschiego, który stał się pierwszym i głównym organizatorem unifikacji. Italo Foschi był wówczas urzędnikiem państwowym, członkiem C.O.N.I. i jednocześnie prezydentem Fortitudo Pro Roma. W starych dokumentach jest mowa o tym, jak po powstaniu „Associazione Sportiva Roma” Fortitudo przekazało na rzecz nowego klubu 12 zawodników, z czego 5 miało karierę reprezentacyjną.
Już od początku Foschi musiał się zmagać z poważnym problemem. Stolicę zaczęło opuszczać wielu piłkarzy, gdyż kluby z północy oferowały lepsze kontrakty, a gra w nich oznaczała większą szansę na grę w reprezentacji narodowej. Poza tym na ich korzyść działały obywatelskie stowarzyszenia, które organizowały fundusze i broniły ich interesów.
Ruch unifikacji futbolu w Rzymie zaczął działać znacznie wcześniej niż mówi to oficjalna data powstania AS Romy. W roku 1922 w pierwszej dywizji regionalnej „calcio” rywalizowało ze sobą osiem klubów ze stolicy Włoch: Roman, Juventus, Fortitudo, Alba, Audace, Pro Roma, U. C. Romana i Lazio. W tymże roku drużynie Fortitudo udało się awansować do finału ligi włoskiej, gdzie zmierzyło się z zespołem Pro Vercelli (Fortitudo wygrało grupę południową, a Pro Vercelli grupę północną). Niestety, przewaga zespołu z północy była wyraźna i dwumecz skończył się wynikami: 0:3 i 2:5. Z tej porażki wyciągnięto wniosek, że należy połączyć siły, by scudetto należało do stolicy.
Proces unifikacji rozpoczęły U.C. Romana i Pro Roma, potem dołączyła do „sojuszu” ekipa finalistów Fortitudo i w ten sposób powstała drużyna Fortitudo Pro Roma. Z drugiej strony do Alby przeszła większość graczy z Audace oraz część zawodników z rozwiązanego Juventusu. W taki sposób wykrystalizowały się dwa rywalizujące ze sobą bloki, ale idea „rzymskiej jedności” pozostawała ciągle żywa w umysłach kibiców i pasjonatów.
W tym okresie w Rzymie działały cztery główne siły piłkarskie: Fortitudo Pro Roma, Alba, Roman i Lazio:
U.S. Alba
Najbogatszy zespół z Rzymu (wtedy piłkarzom płacono „stypendia”; w Albie osiągały one wysokość 35000 lirów, w Fortitudo nie mniej niż 20000, a w Roman 7000 – 8000). Przez wiele lat była oczkiem w głowie Umberto Farnetiego – przedsiębiorcy z Rzymu. Za jego czasów Albę charakteryzowała dobra gra na boisku i „menedżerskie” zdolności Farnetiego, który potrafił przekonać niemal każdego piłkarza do gry w jego klubie. Pierwszym takim „hitem” było przejście do Alby w sezonie 1921/22 Giovanniego Degniego z drużyny Fortitudo. Potem dołączyli do niego kolejni: Corbyons i Alessandroni
F.C. Roman
Roman był z kolei klubem elit. Do jego kibiców należeli także przedstawiciele najwyższych klas społecznych. Klub słynął ze świetnej organizacji, doskonałego boiska, a także zaplecza medycznego. Boisko „Due Pini” znajdowało się przy ośrodku tenisowym Tennis Club Parioli. Siedziba klubu mieściła się przy ulicy Uffici del Vicario, w prywatnym biurze rodziny Crostarosich. Barwy klubu oznaczały arystokratyczny charakter drużyny. Tak, właśnie kolory żółty i czerwony, które stały się oficjalnymi barwami AS Romy, oznaczały siłę i wyższość. Klub Roman był szanowany, ale na boisku najczęściej musiał uznawać „wyższość” innych drużyn.
S.S. Fortitudo
Fortitudo swą historią sięgało do 1908 roku. W skład tej drużyny wchodziło wielu zdolnych, ale też niepokornych graczy. Zespół występował na różnych boiskach: „Daini”, „Olmo”, czy „Madonna del Riposo”. To w składzie tej drużyny grał słynny Attilio Ferraris. I to właśnie Fortitudo (potem Fortitudo Pro Roma) było najsilniejszą składową mającego właśnie powstać jedynego klubu piłkarskiego w „Wiecznym Mieście”.
Oto tabela końcowa rozgrywek Grupy Południowej, regionu Lazio z sezonu 1925/1926:
Alba – 17 pkt.
Fortitudo – 16 pkt.
Lazio – 14 pkt.
Audace – 7 pkt.
Roman – 6 pkt.
Pro Roma – 0 pkt.
Alba wtedy dotarła do finału rozgrywek o tytuł mistrzów Italii, ale została rozgromiona przez Juventus Turyn: 1:7 i 0:5. Po raz kolejny drużyna z Rzymu musiała uznać wyższość zespołu z Północy.
Narodziny A.S Roma
Latem 1927 roku, po połączeniu trzech rzymskich klubów sportowych: Fortitudo, Roman i Alba, narodziła się Associazione Sportiva Roma. Jak donosiły główne dzienniki tamtych czasów – w tym Il Messaggero i rzymskie wydanie Gazzetta dello Sport – porozumienie zostało osiągnięte w historyczną noc 7 czerwca 1927 roku.
Pomysłodawcą utworzenia klubu był Italo Foschi. Działacz Fortitudy zdawał sobie sprawę, że aby sprowadzić do stolicy Scudetto, należy stworzyć wielki klub. Trzy kluby: Alba, Fortitudo i Roman połączyły się, by jak to opisano: „dać rzymskiej piłce nożnej nowy format i wzmocnić siłę calcio w stolicy Italii”. Czwartym rzymskim klubem, który jednak nie chciał poprzeć zjednoczenia piłkarskiego Rzymu i pozostał samodzielną jednostką było dobrze wszystkim znane Lazio.
Sygnatariuszami i kierownikami operacji fuzji zostali: Italo Foschi, Ulisse Igliori, i Vittorio Scialoja. Postanowiono, że barwami klubu będą kolory żółty i czerwony, te same co wcześniej prezentował klub Roman. Prezydentem natomiast wybrano Foschi’ego. którego celem było zjednoczenie najlepszych piłkarzy w Rzymie i stworzenie świetnego zespołu zdolnego do pokonania północnych klubów Italii.
Wielu Rzymian od początku istnienia pokochało Romę, utożsamiając się z klubem. Oficjalnym herbem żółto-czerwonych stał się herb miasta Rzym, czyli wilczyca karmiąca Remusa i Romulusa. Obecnie mieszkańcy Rzymu powtarzają, że prawdziwy rzymianin może kochać tylko Romę. A zacięte mecze Romy z lokalnym rywalem – Lazio po dziś dzień należą do najwspanialszych piłkarskich spektakli!
22 lipca 1927 roku Italo Foschi podpisał Ordine del Giorno n.1 (najstarszy zachowany dokument klubu), strukturyzując i dzieląc klub na trzy główne obszary: operacje sportowe, finansowe i siedzibę główną.
Sprostowanie założenia klubu:
Massimo Izzi, badacz historii Romy, pisze: Roma została założona 7 czerwca 1927 roku przy Via Forli 16. Ten szczegół jest absolutnie bezdyskusyjny. Rzeczywiście, dziennik „Il Messaggero” juz 20 czerwca 1927 opublikował artykuł zatytułowany „Associazione Sportiva Roma – deklaracje Italo Foschiego w sprawie utworzenia nowego stowarzyszenia”, a 17 lipca 1927 Roma grała na Motovelodromo Appio przeciw UTE (2-1, bramki strzelili Cappa i Heger). Władze miasta wyraziły zgodę na stworzenie tablicy upamiętniającej, która jednak, z powodu sprzeciwu właściciela budynku, nie została odsłonięta.
Należy sprecyzować, że oficjalna historiografia, przynajmniej do 2007 roku uznawała za datę utworzenia Romy 22 lipca 1927. Do dziś wielu ludzi uważa, że ta właśnie data jest w każdym razie datą narodzin AS Roma. Z okazji 80-tej rocznicy powstania klubu, Roma uznała swoją prawdziwą datę założenia czyli 7 czerwca 1927 roku.
Ogłoszenia z 8 czerwca 1927:
„Sportowcy rzymscy poczują z pewnością uzasadnioną satysfakcję na wiadomość, że osiągnięte zostało porozumienie między trzema z największych towarzystw/stowarzyszeń piłkarskich w sprawie tak długo oczekiwanego połączenia sił i środków, które przyniesie rzymskiej piłce nożnej nowe siły. Dokonana właśnie fuzja trzech klubów: Alba, Fortitudo i Roman jest tym, czego od dawna życzyli sobie kibice mający na sercu prawdziwe dobro rzymskiej piłki. Ponad indywidualnymi interesami jednostek postawione zostało nareszcie to, co liczy się najbardziej: dobro sportu. Z tego też powodu na wielką pochwalę zasługują zarządy wszystkich trzech klubów, a w sposób specjalny Italo Foschi, główny sprawca tej fuzji oraz Ulisse Igliori i Vittorio Scialoja.”
„Wczoraj wieczorem spotkali się ze sobą prezesi klubów Alba, Fortitudo i Roman: Ulisse Igliori, Italo Foschi i Vittorio Scialoja, którzy, widząc potrzebę stworzenia w Rzymie prawdziwie wielkiego klubu piłkarskiego, zdecydowali się – w zgodzie także z pragnieniami najwyższych działaczy partyjnych – połączyć kierowane przez siebie stowarzyszenia w jedno o nazwie Associazione Sportiva Roma. Porozumienia osiągnięto z faszystowską prędkością i fuzja jest już faktem dokonanym i wejdzie w życie, jak tylko kluby zakończą rozgrywki, w których aktualnie biorą udział, nowa drużyna zagra w koszulkach w barwach Rzymu ozdobionych zielona tarczą nad którą będzie się znajdować wilczyca i rózgi liktorskie (*symbol władzy w starożytnym Rzymie, przejęty potem przez faszystów). Stadionem nowej drużyny będzie Motovelodromo Appio, który zostanie odpowiednio przebudowany. Klub będzie dysponował także boiskiem treningowym w Testaccio.” (Na zdjęciu poniżej artykuł z „Il Tevere” z 8 czerwca 1927 roku o powstaniu Romy.
Lorenzo z ASRomaUltras.org: 26 kwietnia 2007: „W sprawie daty powstania AS Roma otrzymałem maila od Sandro z „Il mio Canto libero” (to audycja kibicowska), który tutaj publikuję”:
„Drogi Lorenzo, jestem Sandro z „Il mio canto libero” i obawiam się, że to ja wywołałem całe to zamieszanie wokół daty powstania Romy. Zaznaczam, że nie mam żadnych osobistych powodów, żeby przedkładać jedną tezę nad drugą i chciałbym wyjaśnić parę spraw.
Szanuję pana Izzi, ale to, co napisał, jest prawdą tylko częściowo. Już wyjaśniam. Kiedy powstaje drużyna, grupa, partia lub stowarzyszenia odbywa się cała seria nieformalnych spotkań, w czasie których określa się wspólne strategie i cele. Szuka się członków i tworzy się regulamin. W sławnym dniu 7 czerwca 1927 na drodze zupełnie nieformalnej i bez żadnych oficjalnych dokumentów uznanych przez ówczesne władze zostały podjęte ostateczne ustalenia (prawdę mówiąc liczne spotkania odbyły się już wcześniej) w sprawie utworzenia naszego „Świętego Stowarzyszenia Kapitolińskiego”.
Drużyna w zarodku zagrała dwa nieoficjalne mecze towarzyskie bez barw, które tak kochamy, w celu dokonania selekcji najlepszych zawodników pochodzących z trzech drużyn, które miały się połączyć.
22 lipca 1927 podpisany został regulamin. Pojawiły się na nim oficjalne podpisy i właśnie w tym dniu oficjalna historiografia widzi moment powstania Romy. Italo Foschi i Ulisse Igliori uściskali się, co dla mnie było niemniej ważne niż oficjalne podpisy.
Pozwolę sobie przytoczyć Ci, co o dniu narodzin Romy powiedział Dino Viola:
„22 lipca 1927 narodziła się nie nowa drużyna, ale marzenia…. Ta data to nasza historia. Jesteśmy nią dziś, byliśmy wczoraj i będziemy na zawsze. Dziś, 22 lipca, łza spływa po mojej twarzy i budzi emocje…. Ta data to nasza historia… Pierwszy krok. Jestem wdzięczny pionierowi Foschiemu, ponieważ jego podpis złożony 22 lipca umożliwił powstanie sportowego cudu, który nie ma sobie równych…”
Ponadto moje wystąpienie w eterze było wywołane kilkoma przemyśleniami. Chciałbym powiedzieć, że w świecie, który dzieli ludzi, Roma jednoczy. wszystko zaczyna się od tego. Mimo podziałów, różnic poglądów, problemów itd. niektóre rzeczy były zawsze pewne i niezmienne. 22 lipca jest właśnie taki.
Jak można zapomnieć o przyjaciołach, zwykłych kibicach i ultrasach, którzy od tak wielu lat w nocy z 21 na 22 lipca świętują poruszeni przy Via Uffici del Vicario 35? Jak można zapomnieć o sztandarach i szalach z tą datą? Jak nie szanować tak wielu, którzy noszą tatuaż z napisem 22 lipca 1927? (wspomnijmy Fabrizietto, Andrea, Mirketto del Commando).
Musisz mi uwierzyć, że odczuwam niesmak, wobec tego rewizjonizmu za trzy gorsze, które burzy historię powodowany według mnie jedynie dumą i emocjami. Nie chciałbym, aby ta sytuacja stała się początkiem obchodów inicjowanych przez kto wie jakie ohydne osoby. Nie chciałbym, żeby w osiemdziesiąte urodziny Romy na czoło obchodów wepchali się wszyscy, także Ci, którzy nie są Romanistami, albo są nimi tylko na przekór. Przeszłości się nie zapomina. 22 lipca 1927, historia, sport, tradycja.”
Komentarze